Mùa thi

Năm nay hoa phượng nở muộn.

 Hạ tuần tháng năm, cây phượng bên đầu hồi nhà thư viện của trường trung học chuyên thành phố mới nở đỏ rực rỡ một góc sân. Ở ngoài đường nhìn vào, cây phượng như một ngọn đuốc lửa đỏ tươi trên nền ngan ngát màu xanh cây lá xung quanh. Thày cô giáo và học sinh của trường chuyên vẫn tự hào về cái sân trường có một không hai của nơi này. Cả khoảng sân rộng hàng mấy nghìn mét vuông, được trồng toàn cây gỗ lâu năm nay đã thành cổ thụ giao tán vào nhau mát rợp. Những cây xà cừ gốc to xù xì mấy vòng tay học trò ôm mới xuể, cành cao vút, lá xanh bóng ken vào nhau không cho nắng lọt xuống. Bọn học trò tha hồ chơi, hay học thể dục mà không sợ những ánh nắng gay gắt của mùa hè chiếu vào… Cả sân trường chỉ duy nhất có một cây phượng to đứng khiêm nhường bên cạnh sân, giáp với nhà thư viện, nơi Hoàng là thủ thư, kiêm nhân viên hành chính làm việc. Hoàng vốn là cử nhân thực vật học, tốt nghiệp trường đại học Khoa học tự nhiên. Về làm tại trung tâm nghiên cứu dược liệu tỉnh ở tít một huyện xa. Sau này, ông bố vợ vốn là hiệu trưởng trường chuyên, lúc sắp về hưu, thấy tay con rể của mình chả ngâm cứu gì được ở cái trung tâm hữu danh vô thực, bèn bố trí chuyển Hoàng về trường làm việc, cho gần nhà.

 Từ hồi đi học phổ thông, Hoàng đã rất thích hoa phượng. Ngắm những cánh hoa mong manh, đỏ tươi rực lên trong nắng hè, Hoàng luôn thấy trong lòng mình có một cảm giác nôn nao, rạo rực, bồn chồn, xao xuyến… Cảm xúc của mùa chia tay tuổi học trò. Sau này, dù đã ra trường hàng chục năm, nhưng cứ nhìn thấy hoa phượng nở là Hoàng lại thấy bồi hồi, đến lạ.

 Nhà trường giao cho Hoàng chuẩn bị đón tiếp cán bộ thanh tra ủy quyền của bộ về giám sát kỳ thi tốt nghiệp phổ thông sắp tới. Việc sắp xếp chỗ ăn uống nghỉ ngơi đã xong. Hoàng đứng trên ban công phòng làm việc của mình ở tầng hai của nhà thư viện nhìn xuống, xe của sở Giáo dục đưa thanh tra bộ xuống trường vừa tới. Cửa xe mở ra, cán bộ thanh tra là một phụ nữ còn trẻ tầm trên dưới bốn mươi, đẹp và thanh lịch, bước ra bắt tay ban lãnh đạo nhà trường. Nhìn khuôn mặt trắng hồng với nụ cười rất sáng, Hoàng thấy quen quen.

 Buổi tối, đến lúc ăn cơm, theo thông lệ, Hoàng cũng trong thành phần tiếp khách. Bước vào phòng ăn, hiệu trưởng nhà trường giới thiệu từng người dự bữa cơm thân mật thì, cả Hoàng và nữ thanh tra bộ đều nhận ra nhau. Họ là đồng môn cùng khóa, cùng học trường đại học Khoa học tự nhiên ở 17 Lê Thánh Tông, chỗ đại học Đông Dương cũ.

Cuộc đời luôn dẫn dắt từng số phận theo những con đường lắt léo. Cử nhân nghiên cứu thực vật thì làm thủ thư, kiêm hành chính trường trung học. Cử nhân hóa học thì nay lại là thạc sĩ quản lý giáo dục, trưởng phòng đào tạo trường đại học văn hóa. Được bộ trưng tập đi làm thanh tra ủy quyền thi tốt nghiệp phổ thông.

 Nhưng thật ra, hồi học đại học, họ gần như có một mối ác cảm với nhau, chứ không phải là thân thiết như biểu cảm của hai gương mặt sau gần hai mươi năm xa cách rồi gặp lại. Nhưng mà thế là đủ để ban giám hiệu nhà trường giao cho Hoàng chăm sóc nữ thanh tra ủy quyền của bộ thật chu đáo.

 Tất nhiên là cái sự thi cử ở trường Hoàng, cũng như ở mọi trường phổ thông trong nước mình đều thế. Ngoài việc dạy dỗ của thày cô, việc học của thí sinh, thì cái sự đón tiếp, “chăm sóc” chu đáo cho hội đồng coi thi, đặc biệt là các vị thanh tra, cũng là việc hết sức quan trọng. Nó ảnh hưởng trực tiếp ngay đến kết quả với những tỷ lệ phần trăm khá giỏi của nhà trường. Hiệu trưởng nhà trường nói: “Khách đến chơi nhà” mình phải đón tiếp sao cho thể hiện hết cái văn hóa của quê hương.

 Chiều hôm sau, kết thúc ngày thi đầu tiên. Thúy lên phòng Hoàng ở gác hai nhà thư viện chơi.

 Cây phượng đang nở hoa rực rỡ, những cành hoa đỏ tươi tràn cả vào hành lang nhà, rập rờn trên ban công. Màu đỏ của hoa phượng dường như phản xạ lên khuôn mặt đẹp đẽ của Thúy những rạng hồng và như nhuộm thắm hơn đôi môi gợi cảm của nàng, đỏ rực như màu hoa… Hoàng thầm nghĩ Thúy vẫn đẹp như xưa mà còn đằm thắm, dịu dàng hơn. Ngắm nghía những cành phượng đang tràn ngập xung quanh, Thúy hỏi Hoàng:

 - Anh có nhớ bó hoa phượng anh trùm vào mặt em trên cầu thang nhà C không?

 - Tất nhiên là anh nhớ chứ.

 - Thế anh còn nhớ gì nữa không?

 - Anh nhớ là còn nợ em một lời xin lỗi.

*

*   *

 Hồi ấy là năm thứ ba. Khoa Thực vật đang trong chương trình học rất căng. Hoàng được lớp giao cho nhiệm vụ, trên đường đạp xe từ ký túc xá qua phố Lý Thường Kiệt, đường phố trồng rất nhiều phượng của Hà Nội, tranh thủ sáng sớm không có ai, leo lên bẻ lấy một đám hoa phượng mang vào trường để cả lớp thực tập phân tích hoa, vẽ họa đồ hoa thức. Ôm được một bó hoa phượng đỏ rực vào trường thì đã đến giờ thực hành. Hoàng mắt nhắm mắt mở, lao ầm ầm lên cái cầu thang bằng gỗ lim để tới phòng thực tập trên tầng hai. Thúy đi sóng đôi với bạn gái đang xuống cầu thang, không kịp tránh, bị Hoàng húc đầu vào giữa ngực, ngã ngửa ra cầu thang. Cả bó hoa phượng đỏ rực phủ tràn kín hết mặt. Cô bạn cùng đi hét lên lanh lảnh, túm cổ áo Hoàng, lôi đầu ra khỏi ngực Thúy, dúi Hoàng ngã lăn lông lốc xuống chiếu nghỉ. Thúy bị bất ngờ đau quá, mọi người phải mang xuống bệnh xá trường nằm một lúc mới trở lại bình thường.

 Kể từ hôm ấy, hai người cứ nhìn thấy bóng nhau xa xa là tránh mặt. Cũng may họ học khác khoa nên cũng dễ. Hoàng cũng định gặp Thúy để nói câu xin lỗi, nhưng cứ ngại ngần rồi thôi. Thật ra là Hoàng mặc cảm, cũng sợ gặp Thúy. Bởi vì, Hoàng là con nhà nông dân chính hiệu. Quê Hoàng ở Làng Ngọc, tỉnh Bắc. Nhưng cả nhà Hoàng chỉ làm nông mà không buôn bán hay làm nghề phụ nào, như đa số các gia đình trong làng. Hoàng được đi học đại học đã cả là một sự cố gắng cao độ của cả nhà. Đời sinh viên của Hoàng nghèo nàn và khốn khổ. Hoàng nhìn những sinh viên Hà Nội như Thúy phóng xe máy Honda Dream đến lớp học như nhìn người ngoài hành tinh. Ở quê Hoàng lúc ấy, cái xe máy Dream là cả một cơ nghiệp. Hoàng ngại, và cả vì Thúy xinh quá nữa. Thúy là con gái một gia đình gốc gác lâu đời ở Hà Nội. Thúy mảnh mai trắng trẻo, khuôn mặt đẹp, những đường nét trong sáng thánh thiện. Bọn con trai cả trường tự nhiên đều hâm mộ nàng. Nhiều thằng gần như bị sái cổ vì ngó theo, khi nàng đi bộ dưới cái sân bê tông để ra cổng đến chỗ gửi xe. Dáng di mềm mại thanh tao hết sức gợi cảm, nhưng cũng rất kiêu sa. Cho đến khi bóng nàng khuất hẳn, thì hầu như tay nào cũng cố giấu một tiếng thở dài trong lồng ngực. Những hôm lễ lạt hay hội diễn văn nghệ, Thúy mặc áo dài lại càng làm đám con trai điêu đứng. Chiếc áo dài may khéo gần như khoe hết những đường nét nữ tính của thân thể nàng. Đặc biệt nó tôn bộ ngực no tròn của nàng, phập phồng sau mấy làn vải mỏng. Tối hôm ấy, dưới phòng ký túc xá của Hoàng, chủ đề duy nhất được đám sinh viên nam bàn luận sôi nổi là liệu nhan sắc của Thúy như thế có thừa chuẩn hoa hậu không? Có thằng còn mạnh dạn ví von, Thúy có vòng một như kỳ quan thiên nhiên mới. Bình luận chán rồi bọn chúng lại quay sang tra hỏi Hoàng, lúc mày úp mặt vào ngực nàng ở cầu thang, thì mày có cảm thấy gì không.

 Hoàng lại càng ngại ngần không dám gặp Thúy. Còn Thúy, về phần mình, cũng ghét cay ghét đắng Hoàng. Người gì mà vô duyên, đoảng vị. Nhắm mắt nhắm mũi mà chạy, để rồi lao đầu vào ngực người ta đau đến không thở được, tưởng chết luôn. Thúy ghét lắm, tránh không phải nhìn thấy cho đỡ tức. Đến khi họ ra trường, dòng đời đưa mỗi người một phương. Tưởng chừng chả bao giờ gặp lại. Thế mà hôm nay…

*

*    *

 - Ngày ấy chắc em tức anh lắm nhỉ?

 - Ừ, em ghét anh thật sự, nhìn thấy xa xa đã muốn tránh rồi.

 - Thảo nào sau lần ấy, anh cũng định lúc nào gặp thì xin lỗi nhưng chả có cơ hội. Bao lâu thì em quên chuyện ấy?

 - Ra trường đi làm thì quên ngay ấy mà. Thật ra cũng là chuyện vớ vẩn, vô tình chứ có ai có ý gì đâu, không may thôi anh nhỉ?

 - Anh thì thật sự còn day dứt mãi. Vì từ hôm đó, anh chưa nói được một lời xin lỗi.

 - Thì bây giờ anh có cơ hội rồi đây.

 - Anh xin lỗi.

Vừa nói, Hoàng vừa cầm tay Thúy. Bàn tay mềm mại ấm nóng, những ngón tay thon dài muốt như nét vẽ. Hoàng nhìn sâu vào đôi mắt Thúy. Một thoáng rùng mình mơ hồ lướt qua. Thúy vội vàng rút bàn tay về và nói:

 - Thôi, anh nghỉ đi, Thúy về phòng đây.

Trời đã chuyển sang tối từ lúc nào, màu đỏ của hoa phượng đã nhòa đi, hòa vào cùng với màu cây lá trong sân trường tối sẫm.

*

*   *

Phải làm một cái việc vớ vẩn trái với chuyên môn được đào tạo. Nhưng mà Hoàng lại phát tiết, trở thành nhà thơ có tiếng trong vùng mới lạ. Mà Hoàng lại hát rất hay, hồi đại học có thấy tham gia hát xướng gì đâu? Tối hôm qua, sau chầu rượu bia tiếp khách bộ theo thông lệ, nhà trường tổ chức giao lưu văn nghệ, karaoke tại văn phòng cho vui. Hoàng chủ động nói, hát tặng Thúy một bài để cùng nhau ôn lại thời sinh viên. Bài Thời hoa đỏ. Không biết có phải do tác dụng của rượu bia, hay là do cảm xúc của cuộc gặp bất ngờ sau gần hai mươi năm. Mà giọng Hoàng cứ rền rĩ đắm đuối:

 Sau bài hát rồi em lặng im

Cái lặng im về một màu hoa đỏ

Sau bài hát rồi em như thể

Em của thời hoa đỏ ngày xưa

Sau bài hát rồi anh cũng thế…

Thúy đã gai hết cả người, tí nữa thì nàng khóc. May lúc đó có chuông điện thoại. Thúy vội chạy ra khỏi văn phòng, chồng nàng gọi tới hỏi thăm.

 Công việc của một thanh tra bộ, nghe thì rất quan trọng. Nhưng thực ra nhàn lắm, mọi công việc chuẩn bị cho thi cử, ở cơ sở người ta đã làm rất chu đáo. Học sinh vùng này ngoan và học giỏi nổi tiếng, nên rất hiếm có những vụ phiền toái. Thế nên, thanh tra viên Thúy rất rỗi rãi. Nàng chủ yếu dùng thời gian để tâm sự với Hoàng đủ mọi chuyện, từ công việc đến chồng con gia đình.

 Hết ngày thi thứ hai. Nhà trường có nhã ý cử Hoàng đưa Thúy đi thăm mấy danh lam thắng cảnh trong vùng. Lúc leo lên chùa Phật Tích trên đồi, Thúy đi giày cao gót nên Hoàng phải cầm tay dắt nàng. Lên đến đỉnh đồi, nơi đặt pho tượng đá khổng lồ Thích Ca Mâu Ni, cả hai ngồi yên lặng dưới bệ đá chân tượng Phật ngắm cảnh xung quanh. Những cây thông mới trồng vài năm đã bắt đầu vi vút. Thấp thoáng dưới chân đồi là những mái nhà ngói đỏ nổi bật trên nền xanh của cây lá. Dưới nữa, những thửa ruộng vừa gặt xong trơ gốc rạ xám nâu. Vài con đường đất đỏ chạy ngang dọc rối mắt, chả biết đi về những đâu. Xa xa là bờ đê rồi đến dòng Sông Đuống, như một dải lụa mềm mại đỏ gạch, vắt ngang những xanh mướt của ngô, dâu bờ bãi.

 Mấy ngày hôm nay, trong cảnh đợi chờ căng thẳng, chán ngán và lê thê, Hoàng và Thúy đã kịp tâm sự với nhau rất nhiều điều. Họ dường như muốn bù lại những năm tháng thờ ơ bên nhau. Và cho cả những thời gian vô tình của định mệnh xa cách. Giữa họ như đã hình thành một mối liên hệ, một mối quan hệ nào đấy, mà cả hai chưa ai nói nên lời, chưa ai gọi được tên. Nhưng trong vô thức, cả hai cùng đang ra sức, gấp gáp, co kéo để rút ngắn, xóa nhòa cái khoảng cách vẫn còn giữa họ. Bởi cả hai, do linh tính mách bảo hay là do bản năng thầm kín lên tiếng trong họ rằng, có một đối tượng phù hợp với những thiếu hụt, khát khao trong cuộc sống thường nhật của cả hai đang hiện hữu bên cạnh. Có một miền thiên đường đang đợi họ khám phá. Hãy đừng để vuột mất cơ hội, mà suy cho cùng, có lẽ chỉ có thể là số phận đem lại. Cứ thế, vào cái buổi chiều trên đồi Phật Tích, cả hai, chả ai nhớ là nói những gì với nhau. Mà có khi họ cũng chả nói câu nào nên lời. Vì trong cuộc đời, kể từ khi ra trường của cả hai, họ cũng đã trải qua đầy đủ những hạnh phúc, thăng hoa và cả những đau khổ, tầm thường. Cho đến khi vô tình gặp lại nhau, họ như gặp lại tuổi trẻ dại khờ với những ân hận tiếc nuối khi xưa. Cả trong vô thức và ý thức, họ hướng vào nhau như một sự tìm lại tuổi trẻ đã mất. Khi Hoàng khẽ kéo Thúy về phía mình, thì nàng lập tức ngả đầu vào lòng Hoàng. Đôi môi đỏ rực lên như sắc hoa phượng, hé mở sẵn sàng đón nhận. Trên cao, đức Thích Ca Mâu Ni vẫn dõi nhìn xa xăm, miệng mỉm cười từ bi hỉ xả.

*

*   *

 Cuộc đời Hoàng từ khi tốt nghiệp đại học đến nay, thực ra là rất êm thuận. Ra trường, được về trung tâm nghiên cứu dược liệu tỉnh. Gặp, yêu rồi cưới cô bác sĩ sản khoa. Sinh hai thằng con trai đẹp như tượng. Rồi lại được ông bố vợ chuyển cho về thành phố. Tuy có hơi trái ngành, nhưng bù lại, có nhiều thời gian rảnh rỗi. Hoàng tha hồ thỏa mãn cái đam mê đọc sách từ thủa niên thiếu của mình. Đọc nhiều, đến một lúc Hoàng đâm ra ngộ chữ, quay sang làm thơ. Mà nổi ra phết. Dạo này, Hoàng đang đọc một quyển sách về ADN. Theo đó thì, hình như số phận con người đã được ấn định ngay từ lúc hoài thai. Khi cặp nhiễm sắc thể XX kết hợp với cặp nhiễm sắc thể XY để hình thành một cặp nhiễm sắc thể mới, tức là một con người mới thì ADN của con người đó đã hình thành và ấn định suốt cuộc đời. Cái ADN kỳ quái ấy, nó quy định cho người ta lớn lên gầy yếu hay khỏe mạnh, thông minh hay đần độn. Ngay cả người ta bị những bệnh gì trong cuộc đời và phát ra vào thời gian nào, cũng do ADN ấn định. Càng đọc, Hoàng càng thấy hoang mang. Có lẽ, con người sinh ra là đã có số phận thật. Có một đấng nào đó đã quyết định tất cả. Mà quả thật, nhiều tình huống trong cuộc đời, chỉ có thể đem số phận ra mới giải thích được. Ngay như mối quan hệ giữa Hoàng và Thúy, khi còn là sinh viên, cả hai đã từng không bao giờ muốn nhìn thấy mặt nhau. Sau gần hai mươi năm xa cách, gặp lại. Giữa họ, hình như mọi ẩn ức của thời xa xưa không còn một tí gì. Họ đến với nhau tự nhiên như là số phận định trước.

*

*   *

 Ngày thi thứ ba trôi đi nhanh chóng trong sự cuống quýt của cả hai. Chỉ mấy ngày bên nhau, họ đã kịp hiểu về nhau nhiều như là đã ở với nhau mấy chục năm qua. Và họ cũng như nhìn thấy một vị thần mang tên số phận, đang nhẹ nhàng mà chắc chắn, đưa họ đi trên hai con đường đời khác nhau. Trong tâm khảm của cả hai, hiện lên một mối lo sợ thắt lòng rằng cuộc gặp gỡ này chỉ là trò đùa của số phận. Họ chỉ như hai đường thẳng trên mặt phẳng, giao vào nhau trong một lát cắt của số phận để rồi, mỗi người, trên mỗi đường thẳng của cuộc đời mình. Lại xa nhau mãi mãi về phía vô cực.

Xe của sở về đón nữ thanh tra bộ đi. Thúy đứng dưới sân trường, cứ tần ngần nhìn về phía cây phượng vẫn đang nở hoa rực rỡ, như có ý đợi chờ. Trên gác hai, phòng Hoàng đóng chặt cửa. Từ trong phòng vọng ra bài hát quen thuộc:

Mỗi mùa hoa đỏ về, hoa như mưa rơi rơi

Cánh mỏng manh xao xác đỏ tươi

Như nuối tiếc một thời trai trẻ

Mỗi mùa hoa đỏ về, hoa như mưa rơi rơi

Như tháng ngày xưa ta dại khờ…

Bài hát Hoàng đã hát tặng Thúy hôm gặp mặt đầu tiên của hội đồng thi. Hoàng đã gần như nức nở:

Trong câu thơ của anh em không có mặt

 Câu thơ hát về một thời xa xôi

 Anh đâu buồn mà chỉ tiếc

 Sao ta không có những ngày đắm say…

 Đấy cũng là bài Thúy yêu thích nhất. Và mấy hôm sau, Thúy mới biết là Hoàng đã chế lại mấy câu thơ trong lời, để nói hộ lòng mình.

 Thúy âm thầm nức nở trong tâm tưởng, lên xe về Hà Nội. Nàng đâu có biết rằng Hoàng đang phải bật to bài hát yêu thích của hai người lên cho Thúy nghe, như là lời tạm biệt. Hoàng không còn đủ cả sức ra chào Thúy lần cuối cùng. Cả đêm qua, ở phòng Thúy về, Hoàng không ngủ nổi. Hoàng có một gia đình hạnh phúc. Thúy cũng có một gia đình viên mãn. Sao họ vẫn đến với nhau trong niềm khao khát điên cuồng. Hoàng không hiểu nổi. Nhưng Hoàng cũng hiểu được rằng cuộc đời luôn có những giới hạn vô hình mà người ta phải chấp nhận nó. Và Hoàng, sau một đêm thức trắng suy nghĩ, đã biết đâu là giới hạn.

 Trên đường về, Thúy bật laptop gửi cho Hoàng một cái mail dài tới 30 KB nói hết những cảm xúc, những nỗi lòng của mình, và đề nghị Hoàng hãy giữ liên lạc, hãy coi nhau như những người bạn.

Hoàng chỉ gửi lại cho Thúy một cái tin ngắn gọn: Em hãy về vui với gia đình và quên tất cả đi. Có một dòng sông đã trôi qua trong cuộc đời của hai ta rồi và không bao giờ trở lại nữa.

 Hoàng tin rằng với thời gian, mình sẽ bình tâm trở lại. Sự xa cách sẽ làm những xao động trong tim mình và Thúy dần dần lắng xuống. Nhưng cứ đêm về, nhắm mắt lại là Hoàng lại như nhìn thấy khuôn mặt thanh tú, đôi môi đỏ rực màu hoa phượng. Rồi cái màu đỏ nồng nàn ấy ám ảnh Hoàng, bao trùm, tràn trề khắp cuộc sống của Hoàng. Đi đâu, làm gì Hoàng cũng chỉ còn có hình ảnh của Thúy trong đầu. Nhưng Hoàng vẫn cố nghiến răng chịu đựng, để mong trở lại cuộc sống bình thường như trước kia.

 Thúy không để cho Hoàng yên. Nàng gửi tin nhắn, email. Nàng lên facebook mời gọi. Nàng yêu cầu Hoàng hãy là người bạn tâm giao, là người tri kỷ, là chỗ chia sẻ về mặt tinh thần cho cuộc sống của nàng.

 Hoàng vẫn yên lặng không trả lời Thúy. Lý trí của Hoàng biết rằng thời gian và không gian xa cách sẽ làm mọi cái qua đi.

 Một thời gian sau. Không thấy Hoàng hồi đáp, Thúy gửi cho Hoàng một cái thư bảo đảm, kèm theo tấm ảnh chụp hai người ở chân núi Phật Tích, cùng những lời từ biệt, trách móc: Hóa ra bao nhiêu năm qua, anh vẫn chỉ là một tên đàn ông hèn đụt nhút nhát. Tôi tiếc là đã trao những gì cho anh. Chiều hôm đi chơi núi Phật Tích về. Đến đêm, tại phòng nghỉ của Thúy, nàng đã chủ động cho Hoàng được chiêm ngưỡng kỳ quan của trường tự nhiên năm xưa. Thúy ôm chặt đầu Hoàng trong ngực mình, thì thầm: “Anh là người đàn ông thứ ba trên đời này được hôn lên ngực em: chồng em, con trai em và anh”.

 Hoàng nhìn lá thư và bức ảnh cười buồn. Ra đầu hồi tầng hai nhà thư viện, vo viên cả thư và ảnh, bật lửa đốt. Ngọn lửa cháy gần hết, Hoàng buông tay cho rơi xuống đất. Những tàn tro được gió thổi lên đỏ rực, tả tơi rơi xuống gốc phượng.

 Hoàng thầm nhắn Thúy: Em sẽ sống bình an hạnh phúc quãng đời còn lại vì em đã lại ghét anh như xưa. Nhưng hàng đêm, trong những cơn mê, Hoàng vẫn mơ về một mùa thi nóng bỏng, đỏ rực sắc hoa phượng vĩ.